Cúm lợn (Cúm H1N1) – Nguyên nhân, triệu chứng và phương pháp điều trị

Theo số liệu báo cáo đã có 43 đến 89 triệu trường hợp được chẩn đoán nhiễm cúm lợn H1N1 năm 2019. Trong vòng một năm đã có 1.799 trường hợp tử vong được ghi nhận tại 178 quốc gia khác nhau.

Thực sự đại dịch cúm lợn đã khiến thế giới bàng hoàng trước sự lây lan nhanh chóng. Ngay sau khi công bố đại dịch, một số người đã ngừng ăn thịt lợn, thậm chí có nhiều người đã chuyển sang chế độ ăn chay. Trong khi không ít người bị nhiễm bệnh đang phải đối mặt sự tàn phá về sức khỏe và tinh thần cùng một số biến chứng nguy hiểm thì cúm lợn vẫn tiếp tục tấn công khủng bố ở nhiều nơi trên thế giới.

Định nghĩa cúm lợn (H1N1)

• Cúm lợn là bệnh truyền nhiễm do virus gây ra, được tìm thấy đầu tiên ở lợn. Các virus gây bệnh có thể lây từ lợn sang người, đặc biệt với những người thường xuyên tiếp xúc với lợn như bác sĩ thú y và người nuôi lợn.
• Mặc dù virus này có nguồn gốc ở lợn, nhưng đường lây chủ yếu là từ người sang người. Cúm lợn hay cúm H1N1, được đặt tên theo loại virus chịu trách nhiệm kích hoạt gây xuất hiện dịch bệnh. Bệnh thường gây nhiễm trùng đường hô hấp trên và dưới.
• Chủng virus H1N1 được các nhà khoa học công nhận vào năm 2009. Loại virus này được chứng minh là sự kết hợp của các loại virus từ lợn, chim và người. Nó rất dễ lây lan và truyền nhiễm nhanh chóng từ người này sang người khác. Các triệu chứng cúm lợn khá giống với các triệu chứng của các trường hợp cúm thông thường.

Triệu chứng của cúm lợn

Các dấu hiệu và triệu chứng phổ biến của cúm lợn bao gồm:

• Sốt
• Ớn lạnh
• Đau họng
• Ho
• Sổ mũi
• Đau đầu
• Mệt mỏi
• Nhức mỏi cơ thể
• Sổ mũi
• Nôn
• Buồn nôn
• Bệnh tiêu chảy

Các triệu chứng của cúm lợn rất giống với triệu chứng của cúm thông thường nên rất khó phát hiện và dễ bị nhầm lẫn. Tuy nhiên, có sự khác biệt về nguyên nhân gây bệnh bởi sự khác nhau của chủng virus gây ra và gây ra những ảnh hưởng nguy hiểm đến sức khỏe con người nếu không sớm phát hiện và điều trị kịp thời. 

Nguyên nhân gây bệnh cúm lợn

• Cúm lợn gây ra bởi chủng virus cúm có tên là H1N1, trước đây virus này chỉ gây  lây nhiễm cho lợn. Không giống như sốt phát ban, thường lây truyền qua các vật trung gian như chấy và ve, virus H1N1 lây lan từ người sang người hơn nhiều hơn là từ động vật sang người. 
• Cúm lợn là bệnh truyền nhiễm rất dễ lây lan từ người này sang người khác thông qua các hạt nước bọt và chất tiết đường hô hấp.

Người bị nhiễm bệnh có thể truyền virus bằng cách:

• Ho
• Hắt xì
• Chạm hoặc sử dụng chung đồ dùng của bệnh nhân cúm lợn sau đó lại chạm vào niêm mạc mũi,mắt

Khi một người không bị nhiễm bệnh chạm vào các dụng cụ bị nhiễm virus sau đó chạm vào mắt hoặc mũi với cùng một bàn tay, cũng có thể bị nhiễm bệnh

Các yếu tố thúc đẩy phát triển cúm lợn

Một số yếu tố nguy cơ làm phát triển dịch cúm lợn bao gồm :

• Tuổi – Người lớn trên 55 tuổi và trẻ em dưới 5 tuổi có nguy cơ mắc cúm lợn cao hơn.
• Người lớn và trẻ em đang điều trị bằng aspirin dài hạn.
• Người bị suy giảm miễn dịch như bệnh nhân nhiễm HIV / AIDS.
• Phụ nữ mang thai có nguy cơ bị cúm cao hơn.
• Mắc các bệnh lý mãn tính như bệnh tim, hen suyễn hoặc tiểu đường.

Nếu nghĩ rằng bạn có thể bị nhiễm cúm lợn, tốt nhất cần được chẩn đoán sớm nhất để bắt đầu điều trị nhiễm trùng kịp thời.

Chẩn đoán cúm lợn

• Đầu tiên bác sĩ sẽ tiến hành thăm khám lâm sàng và sau đó nhận định và đánh giá về các dấu hiệu và triệu chứng đã và đang xảy ra trên người bệnh. Nếu nghi ngờ cúm lợn, bác sĩ có thể yêu cầu làm quả xét nghiệm để phát hiện virus cúm.
• Một trong những xét nghiệm chẩn đoán được sử dụng phổ biến nhất để phát hiện virus cúm là xét nghiệm chẩn đoán cúm nhanh. Để làm điều này, bác sĩ sẽ lấy dịch tiết từ mũi và phía sau cổ họng bằng gạc hoặc tăm bông. Mẫu dịch tiết được  kiểm tra các kháng nguyên để tìm thấy sự hiện diện của chủng virus.
• Tuy nhiên, kết quả xét nghiệm sẽ có sự khác nhau ở các giai đoạn của bệnh vì vậy  bác sĩ có thể chẩn đoán cúm dựa vào các triệu chứng lâm sàng, mặc dù kết quả xét nghiệm là âm tính.

Điều trị cúm lợn

Mục đích điều trị là làm giảm các triệu chứng của cúm lợn. Các phương pháp can thiệp điều trị cúm lợn có thể áp dụng bao gồm: 

Các loại thuốc chống virus được FDA phê chuẩn như:

• Peramivir (Rapivab)
• Oseltamivir (Tamiflu)
• Baloxavir (Xofluza)
• Zanamivir (Relenza)

Thực tế, virus có thể phát triển đề kháng với các loại thuốc này. Vì vậy, thường sử dụng các loại thuốc này cho những bệnh nhân có tình trạng nghiêm trọng và có nguy cơ cao bị biến chứng do cúm.

Sử dụng vắc-xin cúm lợn có thể ngăn ngừa tình trạng nhiễm trùng

Nếu người bệnh có các triệu chứng cúm lợn nhẹ đến trung bình, ngoài việc dùng thuốc, bạn có thể thử một số biện pháp sau để kiểm soát các triệu chứng một cách tự nhiên.

Nếu bạn được chẩn đoán bị cúm lợn, các phương pháp điều trị sau đây có thể được bác sĩ áp dụng để điều trị và chống lại nhiễm trùng.

Các biện pháp tự nhiên giúp giảm triệu chứng cúm lợn 

• Nghỉ ngơi – Nghỉ ngơi nhiều giúp tăng cường hệ thống miễn dịch để chống lại nhiễm trùng. 
• Bù đủ nước cho cơ thể – Uống nhiều nước và nước để tránh mất nước. Ăn các loại soup là một cách tuyệt vời để bổ sung các chất dinh dưỡng cho cơ thể. 
• Thuốc giảm đau – Cần thận trọng  khi sử dụng các loại  thuốc giảm đau như ibuprofen hoặc acetaminophen.

Sau đây là một số cách có thể giúp bạn tránh lây nhiễm đồng thời ngăn ngừa sự lây lan của cúm lợn

Phương pháp ngăn ngừa sự lây lan của cúm lợn

• Nếu phát hiện trường hợp bị nhiễm cúm lợn, phải cách ly cho đến khi hồi phục hoàn toàn.
• Rửa tay thường xuyên. Sử dụng xà phòng và nước hoặc chất khử trùng tay chứa cồn để làm sạch bàn tay.
• Sử dụng khăn giấy hoặc khẩu trang khi ho hoặc hắt hơi để ngăn ngừa nhiễm trùng lây lan.
• Không chạm và sờ vào mũi, miệng hoặc mắt của những người bị mắc bệnh
• Nếu bạn có nguy cơ cao bị cúm lợn hãy tránh tụ tập đông người.

Ngoài ra, chế độ ăn uống cũng đóng một vai trò quan trọng trọng việc chiến đấu thành công với cúm lợn. Sau đây là một số lời khuyên về chế độ ăn uống có thể giúp kiểm soát các triệu chứng.

Các thực phẩm tốt cho sức khỏe giúp chống lại bệnh cúm lợn

Bạn sẽ cảm thấy mất nước và mệt mỏi nếu mắc cúm lợn. Tăng tiêu thụ một số loại thực phẩm có lợi cho sức khỏe giúp giảm bớt các triệu chứng và cải thiện tổng trạng. Bao gồm:

• Uống nhiều nước – Nước dùng ấm có thể giúp ngăn ngừa mất nước đồng thời làm giảm tắc nghẽn, ứ đọng.
• Tỏi – Thêm tỏi nghiền vào các món salad và món ăn khoái khẩu giúp tăng cường khả năng miễn dịch, từ đó giúp cơ thể chống lại bệnh cúm tốt hơn.
• Sữa chua – Với đặc tính tăng cường hoạt động miễn dịch có thể giúp chống lại các triệu chứng cúm.

Một số loại thực phẩm khác có thể giúp cải thiện hoạt động miễn dịch của bạn bao gồm trái cây họ cam quýt, rau xanh, bông cải xanh và bột yến mạch.

Bạn nên tránh một số loại thực phẩm sau nếu bạn bị cúm lợn

Bao gồm:

• Rượu
• Caffeine
• Thức ăn cứng, thô và khô vì có thể gây khó chịu cho cổ họng của bạn
• Thực phẩm chế biến sẵn vì nghèo chất dinh dưỡng

Hầu hết các triệu chứng của cúm lợn thường giảm trong vài ngày, nhưng có thể mất đến một tuần để hồi phục hoàn toàn. Tuân thủ và thực hiện theo các biện pháp ăn kiêng và phương pháp phòng ngừa tự nhiên được thảo luận trong bài viết có thể giúp tăng tốc độ phục hồi và ngăn ngừa sự phát triển của nhiễm trùng thứ cấp.

Nếu các triệu chứng trở nên nghiêm trọng, hãy lập tức đến các cơ sở y tế gần nhất  để điều trị, theo dõi và ngăn ngừa các biến chứng do nhiễm trùng. Hy vọng bài viết này của Resolute Bay đã giúp bạn hiểu rõ hơn về cúm lợn và cách phòng ngừa.